Giao dịch bất động sản tại Việt Nam đang ngày càng trở nên phức tạp, với nhiều hình thức ký kết hợp đồng trong đó có việc lập vi bằng. Mặc dù nhiều người cho rằng vi bằng có giá trị pháp lý tương đương với hợp đồng công chứng, thực tế lại không hoàn toàn như vậy. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích những khía cạnh liên quan đến vi bằng, từ quy định pháp luật, giá trị thực tiễn đến những rủi ro có thể gặp phải khi tham gia vào các giao dịch này.
I. Vi bằng là gì? Tại sao phải lập vi bằng?
Vi bằng là văn bản được lập bởi Thừa phát lại ghi nhận các sự kiện, hành vi có thật theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức. Vi bằng thường được sử dụng để ghi nhận các giao dịch như mua bán nhà, chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ rằng vi bằng không thay thế cho các văn bản công chứng hoặc chứng thực.
Định nghĩa và chức năng của vi bằng
- Vi bằng là một loại chứng cứ gốc có giá trị trong việc giải quyết các tranh chấp dân sự. Khi một sự kiện, hành vi được ghi nhận bằng vi bằng, nó sẽ hỗ trợ pháp luật trong việc bác bỏ hoặc công nhận những giao dịch liên quan.
- Vi bằng có thể coi là căn cứ để Tòa án xem xét giải quyết vụ việc, nhưng không phải lúc nào vi bằng cũng được công nhận giá trị pháp lý như các văn bản công chứng.
II. Tại sao nhiều người lựa chọn lập vi bằng trong giao dịch bất động sản?
Có nhiều lý do giải thích cho việc sử dụng vi bằng trong giao dịch bất động sản, bao gồm:
1. Thiếu chương trình chứng minh quyền sở hữu
Nhiều người bán không có giấy tờ hợp lệ chứng minh quyền sở hữu nhà hoặc đất, do đó họ sử dụng vi bằng như một hình thức thay thế cho hợp đồng công chứng – mặc dù không có giá trị tương đương.
2. Tư vấn sai lệch
Một số môi giới hoặc tư vấn viên không đủ kiến thức pháp lý có thể hướng dẫn các bên lập vi bằng, dẫn đến việc các bên nhầm lẫn về giá trị pháp lý của vi bằng.
3. Lợi ích kinh tế
Trong một số trường hợp, những người bán không thực hiện pháp lý đúng đắn đã lợi dụng điều này để đạt được mục đích vụ lợi từ việc lập vi bằng không đúng quy định.
III. Quy định pháp luật về giao dịch đất đai và nhà cửa
1. Công chứng và chứng thực giao dịch
Theo quy định tại Điều 167 Luật Đất đai 2013, những giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà bắt buộc phải có sự công chứng hoặc chứng thực mới có hiệu lực pháp lý.
2. Hiệu lực pháp lý của vi bằng
Vi bằng chỉ ghi nhận các sự kiện, hành vi, và những sự kiện đó phải thuộc về các giao dịch pháp lý hợp pháp. Nếu vi bằng được lập trong trường hợp giao dịch không hợp pháp, nó sẽ không có giá trị chứng minh.
IV. Hậu quả pháp lý khi lập vi bằng không đúng quy định
Rủi ro vi bằng bất động sản
Nhiều rủi ro pháp lý có thể xảy ra khi thực hiện giao dịch qua vi bằng:
- Việc lập vi bằng không có cơ sở pháp lý sẽ dẫn đến hậu quả người mua không có quyền sở hữu tài sản, gây thiệt hại không thể khắc phục.
- Sở Tư pháp có quyền từ chối giá trị của vi bằng nếu phát hiện lập không đúng quy định, dẫn đến việc người người mua không được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản.
V. Những cảnh báo mà người tiêu dùng cần lưu ý
Người mua bất động sản cần đặc biệt cẩn trọng khi có ai đó tư vấn lập vi bằng để xác nhận quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đất. Một số cảnh báo cụ thể như sau:
- Không nên coi vi bằng là hợp đồng gốc mà không có sự công chứng hoặc chứng thực.
- Vi bằng không chứng minh quyền sở hữu thực sự và có thể dẫn đến rủi ro về tranh chấp tài sản trong tương lai.
- Luôn thực hiện các giao dịch theo đúng quy trình pháp lý, bao gồm công chứng và chứng thực để bảo vệ quyền lợi của bản thân.
Trong thời điểm giao dịch bất động sản ngày càng phát triển, việc trang bị kiến thức pháp lý chính xác sẽ giúp người tiêu dùng có thể ra quyết định đúng đắn và tránh những rủi ro không đáng có. Để tìm hiểu thêm thông tin về bất động sản, bạn có thể tham khảo trên website angiagarden.vn.
